10.6. Gaitasun digitalak eskuratzeko moduei eta beharrizanari buruzko pertzepzioa
Inkesta egin duten biztanleei honako baieztapena 0tik 10erako eskalan baloratzeko eskatu zaie: “Etekin gehiago atera nahiko nioke teknologia berrien erabilerari”. Erantzuna 0 izango da erabiltzailea ez badago bat ere ados edo 10 guztiz ados baldin badago.
Inkesta egin duten pertsonek emandako batez besteko balioa 6,5ekoa da, hau da, eskalari jarraiki, esaldi horrekin “ados” daude. Maiztasunak aztertuz gero, internauten % 68,1ek dio ados (0tik 10erako eskalan 6 eta 7 balioak) edo oso ados (0tik 10erako eskalan 8, 9 eta 10 balioak) dagoela baieztapen horrekin eta % 15,9k adierazi du ez dagoela ez ados, ez kontra (0tik 10erako eskalan 5 balioa).
Era berean, esanguratsua da inkesta egin duten Internet-erabiltzaileen % 15,4k adierazi duela ez dagoela ados edo bat ere ados esaldi honekin eta horrek zera esan nahi du, ez duela IKTen erabilerari etekin gehiago ateratzeko gogorik.
Kopuru horien arabera, inkesta egin duten biztanleen portzentaje altu batek (% 68,1) argi dauka IKTen erabilerari buruz gehiago jakin nahiko luketela eta etekin handiagoa atera nahiko liekeela. Horretarako, prestakuntza-prozesuari ekin beharko litzaioke, modu desberdinetan eta maiztasun handiagoz edo txikiagoz egin daitekeelarik.
Errealitate hau gehiago sakontzen saiatzeko asmoz, honakoa galdetu zitzaien Euskadiko internautei: “Nola ikasi duzu edo ikasten duzu Internet edo IKTak erabiltzen?” (erantzun anitzak).
Kontsulta honen bidez, Internet erabiltzen duten biztanleek beren eremu desberdinetan (pertsonala, lana, prestakuntza eta abar) egunez egun behar dituzten gaitasun digitalak ikasteko moduaren ezaugarriak zeintzuk diren jakin nahi izan da.
Kopuruei erreparatuz gero, inkesta egin duten Internet-erabiltzaileen % 94,5ek aitortu du bere kabuz ikasten duela. Garrantziari jarraiki, eta bigarren postuan, % 69,2k baieztatu du senide edo lagunen bidez ikasten duela. Ondoren, % 23,9rekin, enpresaren bidez egindako ikastaroak edo ekimen publikoz antolatutako doako tailer edo ikastaroak daude (% 21,1). Inkesta egin duten pertsonen % 19,1ek dio eskolan edo institutuan egindako ikastaro edo ikasgaiak izan direla bere ikasketa-iturri eta % 16,2k baieztatu du eurek ordaindutako ikastaroen bidez ikasi dutela.
Jarraian ikus daitekeen grafikoan agertzen dira inkesta egin duten biztanleek erabilitako ikasketa-metodoaren ezaugarriak. Ikus daitekeen bezala, portzentaje garrantzitsu batek (% 59,5) modalitate mistoa (formala+informala) aukeratu du eta % 1,9k soilik hautatu du hezkuntza formal hutseko modalitatea.
Biztanleriak galdera honi emandako erantzunak aztertzean, hainbat aldagairekin (adina, sexua eta abar) gurutzatuta, zehatzago ezagut ditzakegu ikasketa-modalitatearen ezaugarriak.
(78. irudia)
Internet erabiltzen duten 16 urtetik gorako pertsonak, “Nola ikasi duzu edo ikasten duzu Internet edo IKTak erabiltzen?” galdearen erantzunaren arabera (%), 2012
Guk egina Arartekoaren IKTak eskuratzeari eta e-parte hartzeari buruzko inkestaren datuak oinarri izanda, 2012.
Hori horrela, sexuaren arabera, gizonek gehiago jotzen duten euren kabuz ikasteko modalitatera (% 96,9) emakumeek baino (% 92,1). Bestalde, emakumeek gizonek baino gehiago jotzen dute senide edo lagunen bidezko prestakuntzara eta eurek ordaindutako ikastaroetara, grafiko honetan ikus dezakegun bezala.
(79. irudia)
Internet erabiltzen duten 16 urtetik gorako pertsonak, “Nola ikasi duzu edo ikasten duzu Internet eta IKTak erabiltzen?” galderaren erantzunaren eta sexuaren arabera (%), 2012
Guk egina Arartekoaren IKTak eskuratzeari eta e-parte hartzeari buruzko inkestaren datuak oinarri izanda, 2012.
Bestalde, adin-tarteen arabera ikasketa-modalitate desberdinak alderatuz gero, honako datuak antzeman ditzakegu:
(80. irudia)
Internet erabiltzen duten 16 urtetik gorako pertsonak, “Nola ikasi duzu edo ikasten duzu Internet eta IKTak erabiltzen?” galderaren erantzunaren eta adinaren arabera (%), 2012
Guk egina Arartekoaren IKTak eskuratzeari eta e-parte hartzeari buruzko inkestaren datuak oinarri izanda, 2012.
Inkesta egin duten unibertsitate-ikasketadun pertsona ia guztiek (% 97,8) aitortu dute euren kabuz ikasten dutela Internet eta bestelako IKTen erabilerari buruzko ezagutzak eskuratzen. Modalitate hau aukeratu dutenen portzentajea murriztu egiten da ikasketa-mailen eskalan beherantz egin ahala.
Aitzitik, lehen hezkuntzako ikasketak dituzten pertsonen % 83k aitortu du lagun eta senideen bidezko ikaskuntzan oinarritutako eredua jarraitzen duela. Portzentaje hori beherantz doa pertsonek ikasketa-maila altuagoak dituzten neurrian. Antzeko zerbait gertatzen da ekimen publikoko doako tailer edo ikastaroetara jotzeko modalitatearekin. Hori horrela, lehen hezkuntzako ikasketak dituzten pertsonen % 26,5ek dio modalitate hori erabiltzen duela eta unibertsitate-ikasketak dituzten pertsonen kasuan portzentajea % 18,7koa da.
Inkesta egin duten bigarren hezkuntzako ikasketadun pertsonen % 18,2k aitortzen du Internet eta bestelako IKT tresnei buruzko ezagutzak eskuratzeko ikastaroak ordaindu dituela. Ondorengo grafikoan ikus daitekeen bezala, modalitate hau ez da hedatuena lehen hezkuntzako ikasketak dituzten pertsonen artean (% 7,4).
(81. irudia)
Internet erabiltzen duten 16 urtetik gorako pertsonak, “Nola ikasi duzu edo ikasten duzu Internet eta IKTak erabiltzen?” galderaren erantzunaren eta ikasketen arabera (%), 2012
Guk egina Arartekoaren IKTak eskuratzeari eta e-parte hartzeari buruzko inkestaren datuak oinarri izanda, 2012.
Etorkinen % 90,8k aitortzen du bere kabuz ikasi duela edo ikasten duela IKTak erabiltzen. Talde honen % 62k dio lagun eta senideen bidezko prestakuntza izan dela IKTak eskuratzeko erabilitako modalitatea. Biztanleriaren % 13,1k soilik dio ekimen publikoko doako ikastaro edo tailerretara jo duela prestakuntza jasotako. Datu hori % 21,4koa da etorkinen kasuan.
Ezgaitasunak dituzten pertsonen kasuan, ezgaitasun aitorturik ez duten pertsonen aldean erabilitako ikasketa-modalitateak alderatuz gero, honako ondorioak ikus ditzakegu:
(82. irudia)
Internet erabiltzen duten 16 urtetik gorako pertsonak “Nola ikasi duzu edo ikasten duzu Internet eta IKTak erabiltzen?” galderaren erantzunaren eta ezgaitasunaren arabera (%), 2012
Guk egina Arartekoaren IKTak eskuratzeari eta e-parte hartzeari buruzko inkestaren datuak oinarri izanda, 2012.
Bestalde, datuen eranskinen ikus dezakegunez, inkesta egin duten biztanleen (16 urtetik gorakoak, Internet-erabiltzaileak eta Euskadin bizi direnak) % 80,3k aukeratu du modalitate desberdinetan ikastaroak egitea Internet eta IKTekin lotutako ezagutzak eskuratzeko. Baina, zein da ikastaro horiek egiteko maiztasuna? Ikastaro horietan Internet eta IKTen hasierako gaitasunak eskuratzen dituzte eta gero ez dute prestakuntza-ekintza gehiagorik egiten?
Galdera horietako batzuei erantzuten saiatzeko, honako galdera planteatu zaio biztanleriari: “Noiz egin zenuen Internet edo teknologia berriekin lotutako azken ikastaroa?”.
Gutxienez ikastaro bat egin duten internauten % 20,7k duela 6 hilabete bat gehiago egin du. % 13,2k azken 6 eta 12 hilabeteen artean egin du eta % 12,3k dio urtebete eta 2 urte artean pasa direla Internetekin edo IKTekin lotutako ikastaro bat egin zuen azken alditik.
(83. irudia)
Internet erabiltzen duten 16 urtetik gorako pertsonak, gutxienez ikastaro bat egin dutenak Internet edo IKTei buruz, honako galderaren erantzunaren arabera: “Noiz egin zenuen Internetekin edo teknologia berriekin lotutako azken ikastaroa?” (%), 2012
Guk egina Arartekoaren IKTak eskuratzeari eta e-parte hartzeari buruzko inkestaren datuak oinarri izanda, 2012.
Grafikoan ikus daitekeenez, Internet edo bestelako IKT tresnei buruzko gutxienez ikastaro bat egin duten Internet-erabiltzaileen % 33,7k aitortu du duela 5 urte baino gehiago gauzatu duela. Horrez gain, inkesta egin duten pertsonen % 12,3k dio ez duela Interneti edo bestelako IKT tresnei buruzko ikastarorik egin azken 3-5 urteetan.
Datu horrek informazio berria ematen digu. Interneti edo bestelako IKT tresnei buruzko ikastaro bat egin duten Euskadiko Internet-erabiltzaileen % 53,3k egin du duela 2 urte baino gehiago eta % 46,3k egin du azken bi urteetan.
Kopuru horiei jarraiki, Internet-erabiltzaile askok egin dituzte bere garaian Interneti edo bestelako IKT tresnei buruzko ikastaroak, eta ondoren ez dute ezagutza horiek eguneratu edo osatzeko prestakuntzarik jarraitu.
Horrenbestez, Internet edo bestelako IKT tresnei buruzko azken ikastaroa duela 5 urte baino gehiago egin duten pertsonen portzentajea osatzen duten taldeak edo gizarte-multzoak zeintzuk diren aztertuz gero, 5 taldek erregistratu dituzte, era nabarmenean, portzentaje altuak adierazle honetan (Euskadiko 16 urtetik gorako Internet-erabiltzaile guztien gaineko %a, Internet edo IKTei buruzko gutxienez ikastaro bat egin dutela):